Chút lòng viếng cố nhà văn Vũ Trọng Phụng

(nhân đọc toàn tập Vũ Trọng Phụng)

...14h ngày 11 tháng 10 năm 1939 

Ca Lầu Thúy Loan nườm nượp kẻ vào người ra. Giai cũng như gái ai nấy mắt đỏ ngầu, bước như mộng du. Tất thảy họ đều mê mệt trong vòng tay nàng Phù Dung.

Trong một buồng nhỏ, Ký Phụng lim dim đôi mắt, đưa tay ra hiệu cho thằng bồi tiêm cho mình điếu nữa, điếu này đã là điếu thứ 7. Cơn đau tức nơi lồng ngực đã thuyên giảm đi nhiều.Từ chiều qua Phụng đã thấy kiệt sức hẳn, biết rằng Thần Chết đang ngồi nơi của đợi mình. Phụng nản lắm. Trong chiếc đầu mộng mị lâng lâng bởi khói thuốc. Phụng nhớ lại những biến cố đời mình...

...sinh năm 1912. Cha mất vì bệnh lao khi mới được 7 tháng, Phụng được bà mẹ tần tảo nuôi cho ăn học. Sau khi đỗ bẳng tiểu học, lúc 16 tuổi, Phụng phải thôi học để đi làm kiếm sống. Ban đầu làm thư kí đánh máy cho hãng buôn Gô-đa, được hai tháng thì bị đuổi, trở thành thất nghiệp. Ít lâu sau, đánh máy chữ cho Nhà in Viễn Đông, và hai năm sau lại bị đuổi. Từ đó chuyển hẳn sang làm báo, viết văn chuyên nghiệp. Mặc dù lao động cật lực nhưng ngòi bút không đủ nuôi cả gia đình. Đầu năm ngoái, bị lao phổi, không có tiền chữa bệnh. Nghe theo lời thầy thuốc, ông hút thuốc phiện để kéo dài sự sống.

***

... tiếng nhạc tân thời của chiếc máy hát từ tầng dưới vẳng lên đoạn ngôn từ tục tĩu bằng tiếng Pháp : " .. hỡi bọn đàn ông! Tay chúng ta sinh để làm gì nếu không có bờ mông phụ nữ". Phụng khó nhọc nhấc người lên, móc hầu bao lấy 1 đồng đưa cho thằng bồi. Uể oải rời khỏi quán, leo lên một chiếc xe cao su bảo chú phu kéo về nhà. Đến Ngã Tư Sở, Phụng xuống, muốn đi bộ một lúc cho thư thái.

Sáng nay Phụng mới nhận được 10 đồng nhuận bút. Đã mua cho mẹ nó tấm vải và hộp sữa cho con. Tội nghiệp thằng bé mới ngoài tháng, người quắt queo như con mèo hen, đêm đến khóc hờ suốt. 

-         Thầy nó đã về - vợ Phụng ngước đôi mắt đỏ ngầu vì mất ngủ, thị thường thức đêm để thêu thuê cho hàng may đầu ngõ.

-         Ừ , tôi có mua cho nhà tấm vải, may lấy bộ nào tươm tươm mà mặc. Nhìn nhà nó vất vả nhiều, tôi thương lắm, uất lắm. - Phụng trao gói quà cho vợ kèm theo tiếng thở dài. 

-         Thầy nó cứ vẽ ra làm gì, để đấy còn lo thuốc thang, độ này em thấy thầy nó gầy đi nhiều lắm.

-         Từ độ nào tôi có béo đâu, nhà cứ cả lo mà nom làm vậy. Pha hộp sữa cho thằng cu, tôi cả mệt nằm một lúc. 

-         Thế thầy nó không ăn lấy chút gì ư? Tôi có nấu bát chóa hoa, có cả trứng gà sáng nay Thím Hồng gởi biếu, thầy nó ăn đi hẵng rồi ngủ.

-         Mình ăn đi, trưa nay tôi có việc qua sở Liêm Phóng người ta mời cơm rồi. 

-         Thì để đấy chiều em hâm lại vậy, em đã ăn no rồi.

Phụng không nói nữa, đi vào buồng nằm vật ra giường, vợ Phụng nói thế thôi, chứ Phụng biết thị đã ăn gì no cho cam, cùng lắm thì củ khoai, cái bánh dò 2xu bán rao ăn đủ đỡ run đường thêu.

Nằm mãi cũng chán , Phụng vớ lấy tập bản thảo "Người tù được tha" đọc qua một lượt, chán quá. Phụng chưa biết gỡ nút cho nhân vật thế nào. Cứ mỗi lần cầm bút, nghĩ đến cảnh vợ con nheo nhóc là Phụng lại đặt bút xuống, cả tuần nay Phụng nhiều lắm mới viết được độ non chục trang...

... tiếng đứa nhỏ ré lên khi có sấm làm Phụng giật mình . Trời lại sắp mưa nữa rồi. Phụng thấy ngực đau dữ dội. Phải có thuôc phiện mới mong hãm lại được. Phụng lôi ví ra đếm. Còn 7 đồng 3 hào nữa. Rồi thì tiền gạo, tiền chợ tháng này... tháng sau, sau nữa, ai lo cho vợ Phụng, con Phụng. Phụng khóc, nước mắt đỏ như máu. Phụng lò đầu ra cửa buồng gọi với:

-         Nhà nó! vào thầy bảo.

-         Vợ Phụng xếp lại đồ thêu, tất tả chạy vào, dáng chạy nom đến là khổ. 

-         Nhà nó cầm tiền đi, có khi tôi không qua khỏi hôm nay mất.

-         Thầy em! thầy em đừng nói thế. 

-         Tôi biết bạo bệnh, nhà nó ẵm con vào đây cho tôi bế một lúc ...

Bấy giờ đã là 12 giờ đêm , đứa bé ngằn ngặt khóc trên bụng , Phụng ngước cặp mắt mệt mỏi nhìn con . Cố nựng một câu mà nghẹn giọng . Vợ Phụng mắt nhòe nhoẹt ướt, cứ rấm rứt khóc cầm tay Phụng áp vào vòm ngực gầy xác xơ. Đứa bé chửa biết gì, thò tay với vào chiếc bút găm nơi ngực áo . Chiếc bút rơi xuống sàn nhà... Phụng thấy thèm một điếu thuốc, nhắm hờ cặp mắt, bất giác thấy người nhẹ bẫng, bay lên...

Ngã Tư Sở rạng sáng ngày 12/10/1939, trong tiếng mưa xối xả bật lên một tiếng kêu đứt ruột:

-  Thầy em ơi! 

(Vinh 8/8/2005 === NguyenZZ!)